Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng Nhật Bản nằm trong số các quốc gia có tuổi thọ lớn nhất trên thế giới. Các yếu tố góp phần kéo dài tuổi thọ rất phức tạp nhưng chúng ta đều biết rằng một chế độ ăn uống lành mạnh có thể đóng vai trò cơ bản trong việc giúp con người sống lâu hơn. Một nghiên cứu mới cho thấy rằng các hướng dẫn chế độ ăn uống do Chính phủ Nhật Bản đưa ra vào năm 2000 – chế độ ăn con quay có thể đã đóng một vai trò quan trọng trong việc giữ cho dân số Nhật Bản khỏe mạnh. Những người áp dụng theo chế độ này có ít nguy cơ tử vong hơn, từ mọi nguyên nhân, bao gồm cả do bệnh tim mạch và đặc biệt là đột quỵ.
Ở Việt Nam hiện nay số người mắc bệnh tim mạch là 14 triệu người, và ngày càng có xu hướng trẻ hoá với độ tuổi mắc bệnh dưới 40 tuổi. Còn số người mắc bệnh đột quỵ là 200000 người (số liệu thống kê năm 2013), 50% trong số đó bị tử vong.
Trở lại với chế độ ăn của Nhật Bản, “phát hiện của chúng tôi cho thấy rằng việc tiêu thụ cân bằng năng lượng, ngũ cốc, rau, trái cây, thịt, cá, trứng, các sản phẩm đậu nành, các sản phẩm sữa, bánh kẹo và đồ uống có cồn có thể góp phần kéo dài tuổi thọ bằng cách giảm nguy cơ tử vong, chủ yếu là do các bệnh tim mạch, trong dân số Nhật Bản”, nhà nghiên cứu từ Trung tâm Quốc gia về sức khoẻ và y tế toàn cầu (NCGHM) tại Nhật Bản mới đăng trong tạp chí Y học Anh (The BMJ).
Dựa vào hướng dẫn ăn uống năm 2000, chính phủ Nhật Bản đã đưa ra Con quay thực phẩm – “Spinning Top” (tương tự như Tháp dinh dưỡng của Việt Nam). Chế độ ăn con quay khuyên mọi người nên ăn mỗi ngày:
- 5-7 khẩu phần ăn các món ăn ngũ cốc (gạo, bánh mì, mì và mì ống)
- 5-6 khẩu phần rau
- 3-5 khẩu phần cá và thịt (trong đó có các món trứng và đậu nành)
- 2 khẩu phần sữa hoặc sản phẩm sữa
- 2 suất trái cây.
Mỗi khẩu phần được nêu trong chế độ ăn con quay khá nhỏ, ví dụ một khẩu phần rau là khoảng 70 gram. Và ngay ở trên đầu Spinning Top, bạn có thể thấy lời khuyên nên uống nhiều nước hoặc trà, cũng như hoạt động thể chất tích cực.
Trong nghiên cứu dịch tễ học trên diện rộng của NCGHM, các nhà nghiên cứu đã thu thập dữ liệu từ thức ăn và lối sống của 36.624 đàn ông và 42.920 phụ nữ ở Nhật Bản trong độ tuổi từ 45 và 75. Không ai trong số những người tham gia đã có tiền sử ung thư, đột quỵ, tim bệnh, hoặc bệnh gan mãn tính, và được theo dõi với kiểm tra sức khỏe trong khoảng thời gian 15 năm. Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người đàn ông và phụ nữ tôn trọng chặt chẽ các hướng dẫn ăn Nhật Bản có tỷ lệ tử vong thấp hơn 15% trong 15 năm.
Theo các nhà nghiên cứu, những lợi ích bảo vệ từ chế độ ăn uống chủ yếu đến là việc giảm nguy cơ bệnh mạch máu não (đột quỵ). Nghiên cứu được thực hiện với một nhóm khá lớn, nhưng điều quan trọng cũng phải nhớ rằng đối tượng nghiên cứu là người Nhật sống ở Nhật Bản, vì vậy chúng ta không thể giả định rằng chế độ ăn uống như vậy sẽ có tác dụng tương tự trên người ở các nước khác.
Tuy nhiên chúng ta cũng thấy rằng các hướng dẫn của chế độ ăn con quay nhìn chung tương tự như rất nhiều chế độ ăn khuyến cáo ở các nước phương Tây và nhiều nơi khác do đó mô hình Spinning top này có thể khá tiện lợi cho bạn trong quá trình lựa chọn thực phẩm.